2021 жылғы 11 қазанда «ҮЕҰ-ның МӘТ жүйесіне қатысуының қолжетімділігі» жұмыс тобының кезекті кездесуі өтті. Іс-шараны АҚШ-тың халықаралық даму жөніндегі агенттігі (USAID) қаржыландыратын «Орталық Азиядағы әлеуметтік инновациялар» бағдарламасы шеңберінде Еуразия Қорының қолдауымен «ҮЕҰ-ның Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс жүйесіне қатысуының ашықтығы мен қолжетімділігі тетіктерін енгізу» жобасы шеңберінде «ЗУБР» Консалтинг-орталығы ұйымдастырды.
Кездесуде арнаулы әлеуметтік қызметтерді (АӘҚ) сатып алу мәселесі талқыланды. Іс-шараға қатысушылар – ССУ саласында көптеген жылдар бойы жобаларды іске асырып келе жатқан коммерциялық емес ұйымдардың өкілдері, сондай-ақ мемлекеттік органдардың өкілдері болды.
Қатысушылардың пікірінше, тақырып өте күрделі және ауыр. Арнаулы әлеуметтік қызметтерді сатып алу процесі екі тәсілмен: МӘТ-те көзделген конкурстық рәсімдермен және тікелей шарт жасасу арқылы бір көзден алу арқылы жүзеге асырылатынына қарамастан, тапсырыс берушінің қызметтерді сатып алудың қандай да бір тәсілін таңдауға құқығы бар. Іс жүзінде, консультациялық сүйемелдеуге сұраныстар мен шағымдарды талдасақ: «Тапсырыс беруші жеткізушіні таңдау үшін қандай өлшемдерді қолданады?» деген сұрақ өткір тұрады. Жауап өте қарапайым – ЕҢ ТӨМЕНГІ БАҒА. Ережелерде қандай да бір сапалық сипаттамалар жазылмаған, бірақ тыйым да салынбаған.
Бірнеше факті ұсынайық. Біз ШҚО-да 2021 жылдың 1 тоқсанында жасалған АӘҚ бойынша талдау жүргіздік. Қызмет көрсету бойынша барлығы 24 шарт жасалған. Бұл ретте шарттардың 70%-ында демпинг 20%-дан асады, шарттардың 38%-ында демпинг 30%-дан асады, шарттардың 17%-ында демпинг 40%-дан асады. Логикалық сұрақ туындап отыр – егер баға 2 есе азайса, қызмет сапасын қалай сақтаға болады!
Мәселенің тағы бір жағы – бұл негізгі шарт жасалғаннан кейін Тапсырыс беруші мен өнім беруші арасында жасалатын қосымша келісімдер сатып алуды жүзеге асыруға ұқсас тәсілдерді қолдану сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің артуына алып келеді.
Сондай-ақ, «көтерме саудагерлер» мәселесі де өткір тұр. Бұл ұйымдар барлық конкурстарға қатысады, белсенді түрде «демпинг» жасайды және сатып алулардың санын алады, бұл сапа туралы ойлануға мәжбүр етеді. Бірақ! Өмірлік қиын жағдайда жүрген адамдарға, отбасыларға көрсетілетін қызметтер кешенін қамтамасыз ететін, туындаған әлеуметтік проблемаларды еңсеру үшін жағдай жасайтын және оларға басқа азаматтармен тең қоғам өміріне қатысу мүмкіндігін жасауға бағытталған арнаулы әлеуметтік қызметтер («Арнаулы әлеуметтік қызметтер туралы» ҚР Заңы) екенін есте ұстайық.
Біздің жаңалықтарымыздан құр қалмаңыз және жоба шараларына қосылыңыз!
11 октября 2021 года состоялась очередная встреча рабочей группы «Доступность участия НПО в системе ГСЗ». Мероприятие организовано Консалтинг-Центром «ЗУБР» в рамках проекта «Внедрение механизмов прозрачности и доступности участия НПО в системе госсоцзаказа» при поддержке Фонда Евразия в рамках программы «Социальные инновации в Центральной Азии», финансируемой Агентством США по международному развитию (USAID).
Темой для обсуждения стали вопросы закупок специальных социальных услуг (ССУ). Участники мероприятия — представители некоммерческих организаций, которые реализуют проекты на протяжении многих лет в сфере ССУ, а также представители государственных органов.
По мнению участников, тема достаточно сложная и болезненная. Несмотря на то, что процесс закупок специальных социальных услуг осуществляется двумя способами: конкурсными процедурами, предусмотренных ГСЗ, и из одного источника путем прямого заключения договора, у заказчика есть право выбрать тот или иной способ закупки услуг. На практике, анализируя жалобы и запросы на консультационное сопровождение, остро стоит вопрос: «Какие критерии применяет заказчик для выбора поставщика?» Ответ очень простой – НАИМЕНЬШАЯ ЦЕНА. Каких-либо качественных характеристик в правилах не прописано, но и не запрещено.
Несколько фактов. Мы провели анализ заключенных договоров по ССУ в ВКО за 1 квартал 2021 года. Всего заключено 24 договора на оказание услуг. При этом у 70% договоров демпинг превышает 20%, у 38% договоров демпинг превышает 30%, у 17% договоров демпинг составляет более 40%. Возникает логичный вопрос — каким же образом сохранить качество услуг, если цена уменьшена практически в 2 раза!
Еще одна сторона вопроса – это дополнительные соглашения, которые заключаются между заказчиком и поставщиком, после того, когда уже заключен основной договор Применение подобных подходов к осуществлению закупок приводит к повышению коррупционных рисков.
Также остро стоит проблема «оптовиков». Эти организации участвуют во всех конкурсах, активно «демпингуют» и берут количеством закупок, что заставляет задуматься о качестве. НО! Давайте помнить о том, что это все-таки специальные социальные услуги, которые обеспечивают комплекс услуг лицам, семьям, находящимся в трудной жизненной ситуации, создают условия для преодоления возникших социальных проблем и направленных на создание им равных с другими гражданами возможностей участия в жизни общества (Закон РК «О специальных социальных услугах»).
Следите за нашими новостями и присоединяйтесь к мероприятиям проекта!
31